དགེ་བསྐོས་བསྐོ་གཞག་གནང་སྟངས་ནི། དང་པོ་དབུ་མ་འཛིན་གྲྭ་ཡན་འདུ་ཁང་དུ་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་སྐོང་གིས་འོས་འཕེན་ལམ་ནས་དགེ་བསྐོས་གསར་པའི་འོས་དམིགས་མཚན་གཞུང་གསར་པ་བཟོས་རྗེས། གྲྭ་མང་ཡོངས་ནས་སླར་ཡང་འོས་འཕེན་བྱས་པར་ཁང་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་བཤེར་དང་མང་རིམ་རྩེ་ཏོག་གིས་དགེ་བསྐོས་གསར་པ་བསྐོ་བཞག་བྱེད་པ་ཡིན། དགེ་བསྐོས་ཀྱི་ལོ་དུས་ནི་དུས་འགྱུར་བྱུང་རྗེས་མོན་གྷོ་སོགས་སུ་གནས་སྤོས་བྱས་ཏེ་ཆོས་སྒར་གསར་ཆགས་བྱེད་སྐབས་དགེ་བསྐོས་ཀྱི་ལོ་དུས་ལོ་གཉིས་རེ་དང་རིམ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཏེ་དེང་སྐབས་ལོ་གཅིག་རིང་འགན་བཞེས་གནང་གི་ཡོད་ཅིང་།དགེ་བསྐོས་བསྐོ་བཞག་གྲུབ་རྗེས་རང་ཁོངས་ཁང་ཚན་དང་། གྲྭ་ཚང་འདུ་ཁང་། བླ་སྤྱིའི་ཚོགས་ཁང་བཅས་ནས་མཛད་སྒོ་སྔར་སྲོལ་ལྟར་ཚུགས་ཀྱི་ཡོད། དགེ་བསྐོས་ཀྱི་མཛད་འགན་ནི། གཙོ་བོ་གྲྭ་ཚང་ངམ་དགོན་པ་སོ་སོའི་བཅའ་ཁྲིམས་བདག་པོ་ཡིན་པས་དགེ་འདུན་སྤྱི་བྱིངས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། བློ་གཉེར་བ་རྣམས་ཚོགས་ཆོས་སོགས་ལ་ཕེབས་མིན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་ནན་མོ་བྱེད་པའི་དགོན་པ་སོ་སོའི་ལས་སྣེ་དབང་ཆ་ཆེ་གྲས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཅིང་། བོད་ལ་ཡང་འབྲས་སྤུངས་ཚོགས་ཆེན་ཞལ་ངོ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་མི་བབ་དང་། སྒྲིགས་ལམ་ངེས་ཆ་ཆེ་བ། ཉེ་དགའ་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ་བ། ངོ་དགའ་ཟོལ་སྦྱོར་སྒེར་དོན་སྤྱིར་ཁྱེར་དུ་མ་སོང་བ་སྒྲིག་གནོན་ངེས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཁྲིམས་འགལ་ཆེ་ཆུང་ལ་གཞིག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ། ལོ་ཚོད་རན་པ་དང་། གཞུང་ལུགས་ཁག་དང་རིག་གནས་ཀྱི་གནས་ཚོད་ཀྱང་ངེས་ཅན་ཡོད་དགོས་པ་སོགས་ཁྱད་ཆོས་མང་དུ་དགོས་ཤིང་། གྲྭ་ཚང་གང་གི་དགེ་བསྐོས་ལོ་ན་རྒན་པ་དེ་ཚོགས་ཆེན་ཞལ་ངོ་རྒན་པར་འཇོག་ཅིང་། འདི་གར་གྲྭ་ཚང་སྒོ་བློ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བསྐོས་ནི་དགེ་བཤེས་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཚོགས་ཆེན་ཞལ་ངོ་འཛིན་གྲྭ་རྒན་ཞོན་དབང་གིས་འཇོག་པར་མཆིས། སྐབས་བབ་ཀྱི་འགན་གཙོ་བོ་ནི་དགེ་འདུན་པའི་སྒྲིག་ལམ་ཀུན་སྤྱོད་ལ་སྟངས་འཛིན། གཞན་ཡང་སྐྱོར་བརྡ། ཁང་ཚན་སོ་སོའི་དམ་བཅའ། གྲྭ་ཚང་གི་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཆེ་ཕྲ་མང་པོར་གཟིགས་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
དུས་འགྱུར་མ་བྱུང་གོང་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཆབ་རིལ་བསྐོ་བཞག་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་དེང་སྐབས་དགེ་བསྐོས་ནས་ཆབ་རིལ་ཇི་དགོས་བསྐོ་བཞག་གནང་བཞིན་པ་ཡིན། ཆབ་རིལ་གྱི་ལས་འགན་ནི། ཚོགས་དང་ཆོས་རྭ་སྐབས་སྐོར་གཡེང་དང་། རྩེད་པ་ཡོང་མིན་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱ་རྒྱུ། ཆོས་གྲྭའི་འགྲིག་རྟགས་སོགས་ལ་ཞིབ་བཤེར་གནང་རྒྱུ། ཆོས་གྲྭའི་བརྩི་བཞག་དང་སྲོད་ཆོས། གྲྭ་ཇ་ཚོགས་སྐབས་བཅས་སུ་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ཚོགས་མགོན་དུ་གདན་ཞུ་བྱ་དགོས་པ་དང་། གྲྭ་ཇའི་སྐབས་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་གྲལ་དུ་བཞུགས་སྟངས་ལ་བཀོད་ཁྱབ།ཚོགས་སུ་གསོལ་ཇ་དང་བཞེས་ལག་དགེ་འདུན་པའི་ཚོགས་གྲལ་མཐའ་དཀྱིལ་བར་གསུམ་ལ་ཁེབས་མིན་ལྟ་རྟོགགཞན་ཡང་གྲྭ་མང་གཞུང་ཁྲལ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
ཕྱག་མཛོད་བསྐོ་བཞག་གནང་སྟངས་ནི། གོང་གསལ་དགེ་བསྐོས་ཀྱི་སྐབས་དང་འདྲ་བར་གྲྭ་ཚང་གི་དབུ་མ་འཛིན་གྲྭ་ཡན་ཚོགས་འདུ་བསྐངས་ཏེ་ཕྱག་མཛོད་ཀྱི་འོས་འགྲོའི་མཚན་ཐོ་བཟོས་གྲུབ་རྗེས་ཡང་བསྐྱར་གྲྭ་མང་ཚོགས་འདུ་སྐོང་བའི་ཐོག་ཕྱག་མཛོད་གསར་པ་བརྒྱད་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་ལས་མང་བ་དགོས་གལ་བྱུང་ཚེ་འོས་གྲངས་འོག་མ་རྣམས་ཕྱག་མཛོད་བསྐོ་ཆོགཕྱག་མཛོད་གཏན་ཁེལ་བྱུང་རྗེས་ནང་ཁུལ་ནས་འོས་འདེམས་ཀྱིས་ཕྱག་མཛོད་ཁྲི་པ་བསྐོ་གཞག་བྱ་དགོས།ཕྱག་མཛོད་ཀྱི་ལོ་དུས་ནི་ལོ་གསུམ་ཡིན།ཕྱག་མཛོད་ཀྱི་འགན་བབ་ནི། གྲྭ་མང་གི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཆེད་དཔའ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང་འཚོ་བའི་འགྲོ་གྲོན་ཐད་སྟངས་འཛིན། སྦྱིན་བདག་ཁག་ལ་འབྲེལ་ལམ་རྒྱུན་འཁྱོངས།གལ་ཆེའི་སྐུ་མགྲོན་ཁག་ལ་སྣེ་ལེན་མགྲོན་བསུ།གཞན་ཡང་ཕྱག་མཛོད་ཁང་གི་ཁྱབ་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་སྟངས་འཛིན་དང་། གྲྭ་ཚང་གི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་ཅི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་དང་དབུ་ཆོས་གསུམ། ཁང་ཚན་རྒན་བཅས་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་སྐོང་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཡིན།་
དབུ་མཛད་ནི་གྲྭ་ཚང་རང་གི་རྒྱུན་དུ་ཚོགས་དང་ཆོས་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་འདོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱི་རྐང་འགན་བཞེས་མཁན་ཟུར་དུ་འདོན་བཟང་སྐད་བཟང་ཟེར་བ་ཟུར་དུ་ཡོད་ཅིང་།དེ་དག་ནི་ཆོས་སྤྱོད་སོགས་བློ་འཛིན་ལེགས་ཤིང་།གསུང་གདངས་དང་ཞལ་འདོན་བཟང་ཞིང་གྲྭ་ཚང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འདོན་རྟ་དབྱངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བ།མི་བབ་སོགས་ཡོན་ཏན་སྣེ་འཛོམས་པ་ཞིག་ལ་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་དབུ་མཛད་བསྐོ་བཞག་བྱ་དགོས་པ་དང་།དུས་ཕྱིས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཏེ་འདོན་བཟང་སྐད་བཟང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་ཐོག་གསུམ་ཙམ་ལ་གཏན་ཁེལ་བྱས་ཏེ་མགོན་ཁང་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྐང་གསོ་སྐབས་ལྷ་སྲུང་མདུན་དུ་ཟན་བརྟག་སྒྲིལ་ཏེ་གཅིག་གཏན་ཁེལ་མཛད་རྗེས་ཁང་ཚན་དང་གྲྭ་ཚང་ནས་ཁྲི་སྟོན་མཛད་ཕྱོགས་གོང་གསལ་དགེ་བསྐོས་སྐབས་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན།དབུ་མཛད་ཀྱི་ཕྱག་འགན་གཙོ་བོ་ནི།གྲྭ་ཇ་དང་ཆོས་གྲྭའི་སྐབས་གྲྭ་ཚང་གི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཞལ་འདོན་རྟ་དབྱངས་བཅས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་རྒྱུ་དང་།གཞན་འདོན་བཟང་བ་དང་སྐད་བཟང་བ་ཚོར་དབྱངས་སྦྱོང་རྒྱུགས་བཞེས་སོགས་ཀྱི་ཐད་མཛད་འགན་ཆེར་བཞེས་གནང་དགོས་པ་བཅས་ཡིན།དབུ་མཛད་ཀྱི་ལོ་དུས་ངེས་གཏན་མེད།
༄༅།། ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་སྐྱབས་རྗེ་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི།གྲྭ་ཚང་འདིའི་ཆོས་སྲིད་གང་ཅིའི་ཐོག་ནས་ཆེས་གལ་གནད་ཆེ་བའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཡིན།མཁན་པོ་བསྐོ་བཞག་སྐབས་གྲྭ་ཚང་ཁོངས་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་དགེ་བཤེས་གང་འཚམ་ཞིག་འཛིན་གྲྭ་དབུ་མ་ཡན་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བླུགས་ཏེ་འོས་མི་གང་འཚམས་ཤིག་གཏན་ཁེལ་བ་དང། སླར་ཡང་དགེ་འདུན་པ་ལོ་ན་བཅོ་བརྒྱད་ལོན་པ་ཡོངས་ཀྱིས་འོས་བླུགས་ཏེ་ཞལ་གྲངས་བཅུ་གཏན་ཁེལ་བྱས་མཚམས་༧སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་འོས་ཐོ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བསྐོ་བཞག་གནང་གི་ཡོད།མཁན་པོ་བསྐོ་བཞག་གྲུབ་རྗེས་མཁན་པོའི་ཁྲི་སྟོན་གནའ་སྲོལ་ལྟར་བྱེད།མཁན་པོའི་དུས་ཡུན་ལོ་ཧྲིལ་པོ་དྲུག་གི་རིང་ཡིན། མཁན་པོའི་མཛད་འགན་ནི། སྤྱིར་གྲྭ་ཚང་ལ་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཐད་ནས་གལ་ཆེའི་གནང་སྒོ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་ཆོས་ཐོག་ཁག་གི་ནང་བརྩི་བཞག་དང་། སྲོད་ཆོས་སྐབས་ལམ་རིམ་འཆད་སྤེལ།དགེ་བཤེས་བཀའ་རྒྱུགས་མིང་བཏགས་སོགས་དང་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་གནང་རྒྱུ། སྲིད་ཕྱོགས་ནས་གྲྭ་ཚང་གི་མཚན་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་གལ་ཆེའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་དང་།གཞན་ཡང་གྲྭ་ཚང་ཆེད་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ལའང་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ཕེབས་བཞུད་གནང་དགོས་པ་བཅས་ཡིན། གྲྭ་ཚང་འདིའི་བླ་མ་གཞུང་ལེན་པ་དང་།དགེ་བསྐོས།དབུ་མཛད་གསུམ་ལ་དབུ་ཆོས་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་། དུས་འགྱུར་མ་བྱུང་གོང་དབུ་ཆོས་གསུམ་གྲྭ་ཚང་གི་མཁན་པོ་སུ་ཡིན་གྱིས་ཐད་ཀར་བསྐོ་བཞག་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད། དེང་སྐབས་གྲྭ་ཚང་གི་དགེ་བསྐོས་གྲྭ་མང་གིས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བསྐོ་བཞག་གནང་སྲོལ་གསར་པ་བྱུང་བ་དང་། དབུ་མཛད་ཀྱང་རིམ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཏེ་འདོན་བཟང་སྐད་བཟང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདེམས་སྒྲུག་གིས་མགོན་ཁང་དུ་སྲུང་མའི་མདུན་དུ་ཟན་བརྟག་སྒྲིལ་ཏེ་གཏན་ཁེལ་མཛད་དགོས། བླ་མ་གཞུང་ལེན་པ་བསྐོ་གཞག་གནང་ཚུལ་ནི་ད་དུང་སྔར་བཞིན་མཆིས་སོ།།
མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མཁྱེན་ཚད་ལྡན་ཞིང་ཆོས་ཐོག་སོ་སོའི་སྐབས་ཀྱི་ཁུར་འཁྲིའི་ལས་དོན་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བའི་དགེ་བཤེས་རྒན་པ་ཞིག་བླ་མ་གཞུང་ལེན་པར་བསྐོ་བཞག་བྱས་རྗེས། རང་ཁོངས་ཁང་ཚན་ནང་གཞུང་ལེན་པའི་ཁྲི་སྟོན་མཛད་སྒོ་སྔར་སྲོལ་ལྟར་བསྐྱང་དགོས་པ་ཡིན། བླ་མ་གཞུང་ལེན་པའི་ལོ་དུས་ལ་གཏན་འབེབས་ཚད་འཛིན་མེད། མཛད་འགན་ནི།འབྲས་སྤུངས་བ་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་གཞི་གསུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་འགན་དབང་རྐང་བཞེས་ཐོག་ཆོས་གྲྭ་ཚོགས་སྐབས་བརྩི་བཞག་དགོས་པ་དང་། སྲོད་ཆོས།ཚོགས་ལངས།དགེ་བཤེས་ཆུང་ཁག་གི་མཛད་རིམ་བཅས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད་གྲྭ་ཚང་གི་ཆོས་སྲིད་ལ་སྨན་པའི་ཚོགས་འདུ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་སྐབས་གང་ཡིན་ལ་ངེས་ཕེབས་ཐོག་འགན་ཆེར་བཞེས་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།